Đám cưới người Tày không chỉ là một sự kiện trọng đại mà còn là dịp để thể hiện nét đẹp văn hóa đặc trưng của dân tộc vùng cao Tây Bắc. Với các nghi thức truyền thống, những bộ trang phục rực rỡ và âm thanh của nhạc cụ dân gian, đám cưới người Tày như một bức tranh lưu giữ trọn vẹn giá trị truyền thống qua từng thế hệ. Hãy cùng chuyendamcuoi tìm hiểu thêm về đám cưới này ở bài viết sau nào.
Ý nghĩa văn hóa của phong tục đám cưới người Tày
Phong tục cưới hỏi của người Tày ở Cao Bằng là biểu tượng cho lòng hiếu khách, tinh thần đoàn kết và tình cảm gia đình. Những nghi lễ không chỉ thể hiện sự tôn trọng truyền thống mà còn giúp duy trì mối liên kết bền chặt trong cộng đồng.
Các phong tục như “khẩu lẩu” còn cho thấy tính nhân văn, sự tương trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Đây là những giá trị văn hóa cần được bảo tồn và phát huy trong xã hội hiện đại.
Với sự phát triển của xã hội, phong tục đám cưới người Tày cũng đã có những thay đổi nhất định. Hôn nhân hiện nay không còn mang nặng yếu tố “mua bán” như trước, và trai gái được tự do tìm hiểu, quyết định hôn nhân.
Các nghi lễ cũng được đơn giản hóa để phù hợp với cuộc sống hiện đại, song vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống như trang phục cưới, nghi thức cúng tổ tiên và sự thân thiện, hiếu khách của gia đình hai bên.
Phong tục đám hỏi của người Tày
Trong đám cưới người Tày, phong tục đám hỏi của người Tày vẫn có nét giống với người Kinh và có một vài điểm độc đáo như sau:
Lễ dạm ngõ (Khát Pu Mác)
Lễ dạm ngõ là bước đầu tiên trong quy trình cưới hỏi của người Tày, nhằm thăm dò ý định giữa hai gia đình. Trong lễ này, đại diện nhà trai, thường là bà mối, mang theo lễ vật như trầu cau, rượu và bánh kẹo đến nhà gái để ướm lời. Nếu nhà gái đồng ý, hai bên sẽ cùng nhau định ngày tiến hành các bước tiếp theo.
Lễ ăn hỏi (Khát Căm)
Lễ ăn hỏi trong đám cưới người Tày là nghi thức chính thức khẳng định sự gắn kết giữa hai gia đình. Lễ này thường được tổ chức sau lễ dạm hỏi từ 1 đến 2 tháng.
Nhà trai mang đến các lễ vật như lợn quay, rượu, bánh chưng và một số món đặc trưng khác đã được thỏa thuận. Đây cũng là thời điểm cô dâu chuẩn bị của hồi môn như chăn màn, đồ trang sức để mang về nhà chồng.
Lễ xin ngày cưới (To Căm)
Lễ xin ngày cưới trong đám cưới người Tày đánh dấu bước cuối cùng trước lễ cưới chính thức. Sau khi chọn được ngày lành tháng tốt, đại diện nhà trai sẽ mang lễ vật đơn giản như gạo, rượu và trầu cau sang nhà gái để thống nhất ngày cưới. Đây là thời điểm hai bên gia đình sẵn sàng cho ngày trọng đại.
>> Tham khảo thêm về chủ đề: Tìm hiểu nghi thức lễ đính hôn? Nét đặc trưng ở các vùng miền
Phong tục đám cưới người Tày (Kinh Lẩu Luông)
Lễ cưới chính thức của người Tày sẽ được tổ chức theo quy trình cụ thể như sau:
Chuẩn bị lễ vật
Nhà trai chuẩn bị đầy đủ lễ vật để mang sang nhà gái vào ngày cưới, bao gồm:
- Lợn quay, gạo nếp, rượu, trầu cau.
- Cá sấy: Tượng trưng cho sự no đủ.
- Trứng gà: Biểu trưng cho sự sinh sôi, nảy nở.
- Tiền mặt: Thường là 1 triệu đồng, tùy điều kiện từng gia đình.
Lễ đón dâu tại nhà gái
- Thời gian: Đám cưới người Tày Lạng Sơn thường bắt đầu vào buổi chiều (4-5 giờ), tạo điều kiện cho khách mời ở xa đến kịp giờ.
- Nghi lễ tại nhà gái:
- Trước khi đón dâu, nhà gái tổ chức lễ cúng tổ tiên với lễ vật không thể thiếu là đôi gà (1 trống, 1 mái).
- Cô dâu mặc trang phục truyền thống, quấn khăn một cách chỉn chu bởi một phụ nữ có gia đình hạnh phúc.
- Cô dâu và chú rể thực hiện nghi thức vái lạy tổ tiên và mời rượu họ hàng hai bên.
Lễ rước dâu
- Đoàn rước dâu trong đám cưới người Tày: Bao gồm ông trưởng họ, bà mối, chú rể, phù rể, phù dâu, và một số người gánh lễ. Số người đi rước dâu thường là số chẵn, tượng trưng cho sự may mắn.
- Nghi lễ: Sau khi bàn giao lễ vật và hoàn tất nghi thức tại nhà gái, cô dâu được rước về nhà trai.
Lễ đón dâu tại nhà trai
- Nghi thức:
- Cô dâu, chú rể vái lạy tổ tiên.
- Hai người cùng uống chén rượu thề, tượng trưng cho lời hứa chung thủy.
- Phần tiệc: Tiệc cưới được chia làm hai phần:
- Tiệc chiều dành cho người lớn tuổi và họ hàng.
- Tiệc tối dành cho bạn bè, thanh niên, thường kèm theo các trò chơi như “lày cỏ” và hát lượn.
Những phong tục đặc biệt trong đám cưới người Tày
Ngoài những nghi thức chính trong đám cưới ở trên, người Tày còn có những phong tục đặc biệt khác trong đám cưới như sau:
- Tục “Khẩu Lẩu” (Gạo Rượu): Đây là phong tục mang tính cộng đồng cao, khi khách mời mang gạo và rượu thay vì tiền phong bì, giúp giảm bớt chi phí tổ chức cho gia đình có hôn sự.
- Tục “Slam Nâu” (Lễ Lại Mặt): Sau lễ cưới, cô dâu trở về nhà bố mẹ đẻ ngay trong đêm hoặc sau 3 ngày. Điều này nhằm giúp đôi vợ chồng trẻ có thời gian nghỉ ngơi và gắn kết thêm tình cảm.
- Tục cưới vắng mặt chú rể: Trường hợp chú rể không thể tham dự lễ cưới vì lý do công việc hoặc chiến tranh, nhà trai sẽ cử một người đóng vai chú rể để lễ cưới diễn ra suôn sẻ, đảm bảo danh dự cho cô dâu và gia đình.
- Hát quan làng trong đám cưới người Tày: Đây là một nghi lễ truyền thống mang đậm giá trị văn hóa. Trong đó hai họ nhà trai và nhà gái dùng lời ca đối đáp để thể hiện sự khéo léo, tinh tế và tôn trọng lẫn nhau.
>> Bài viết cùng chủ đề: Trình tự nghi thức lễ thành hôn trong đám cưới truyền thống
Những phong tục đám hỏi, đám cưới người Tày được Chuyện Đám Cưới chia sẻ ở bài viết trên không chỉ là dịp gắn kết lứa đôi mà còn là nơi hội tụ những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc. Từ những nghi lễ độc đáo đến không khí ấm áp và đoàn kết, mỗi đám cưới là một câu chuyện đẹp của người Tày, gắn bó sâu sắc với núi rừng và cộng đồng.
